Kişilerarası İlişkiler Psikoterapisi (KİPT) Nedir?
Kişilerarası İlişkiler Psikoterapisi (KİPT), bireylerin sosyal ilişkilerindeki sorunları ele alarak psikolojik sorunları hafifletmeye yönelik kısa süreli, kanıta dayalı bir terapi yöntemidir.
İlk olarak 1970'lerde geliştirilmiş olan bu terapi yaklaşımı, bireylerin yaşamlarındaki kişilerarası çatışmaların, stresin, yas sürecinin ya da diğer ilişki kaynaklı problemlerin ruh sağlığı üzerindeki etkilerini azaltmayı hedefler.
KİPT, depresyon tedavisinde etkili bir terapi olarak kabul edilmiştir; ancak günümüzde kaygı bozuklukları, yeme bozuklukları ve diğer ruh sağlığı sorunlarının tedavisinde de kullanımı yaygındır.
KİPT'nin temel amacı, bireylerin sosyal ve kişilerarası alanlardaki ilişkilerini güçlendirerek daha tatmin edici ve destekleyici bir yaşam sürmelerini sağlamaktır.
Terapistler, bu süreçte kişinin ruhsal sağlığını etkileyen sosyal durumları ve kişisel geçmişini değerlendirir. Böylece bireyin, çevresiyle olan iletişim kalitesini artırmasına yardımcı olur.
Kişilerarası İlişkiler Psikoterapisinin (KİPT) Özellikleri
KİPT, bireyin kendisi ile sosyal çevresi arasındaki etkileşimi odak alır. Bu terapi yaklaşımının öne çıkan özellikleri şunlardır:
Kısa Süreli ve Yapılandırılmış: KİPT genellikle kısa sürelidir ve 12-16 hafta gibi bir süre içinde tamamlanır. Bu sürede belirlenen hedeflere yönelik yapılandırılmış bir terapi planı izlenir.
Kişilerarası Odaklı: KİPT, kişinin duygusal zorluklarının ardında yatan kişilerarası ilişkileri ele alır. Terapist, kişinin duygusal sorunlarını bu ilişkiler bağlamında inceleyerek çözümler sunar.
Duygu ve İletişim Odaklı: Bu terapi türü, bireyin kendi duygularını anlamasını, ifade etmesini ve başkalarıyla sağlıklı iletişim kurmasını teşvik eder. Özellikle yanlış anlaşılmaların, öfke veya üzüntü gibi duyguların doğru bir şekilde ifade edilmesi önemlidir.
Hedefe Yönelik ve Sorun Çözme Odaklı: KİPT, bireyin şu an yaşadığı sorunlara yönelik belirli hedefler koyar ve terapinin sonunda bu hedeflerin gerçekleşmesi için destekleyici adımlar atar.
Kişilerarası İlişkiler Psikoterapisinin (KİPT) Yöntemi Nedir?
KİPT'de kullanılan temel yöntemler, kişilerin sosyal ve duygusal yaşamlarında daha sağlıklı bir denge kurmasını sağlayacak adımlar içerir:
Durum Analizi: Terapi sürecinin başında, bireyin sosyal çevresindeki önemli ilişkiler analiz edilir. Terapist, bireyin hangi ilişkilerde çatışma veya stres yaşadığını anlamaya çalışır. Bu analiz, terapinin temel yapısını oluşturur.
Sorunların Tanımlanması ve Hedef Belirleme: Terapist ve danışan, ilişki sorunlarını ve terapinin hedeflerini açık bir şekilde belirler. Bu aşamada bireyin yaşadığı zorlukların kaynağı, örneğin yas, rol değişikliği, kişilerarası çatışmalar veya sosyal izolasyon olabilir.
Duygusal Destek ve Farkındalık Geliştirme: Terapist, bireyin duygusal farkındalığını artırarak bu duyguları sağlıklı bir şekilde ifade etmesine yardımcı olur. İfade edilen duygular, terapistin yönlendirmesiyle bireyin kendi duygu ve düşüncelerini daha net bir şekilde anlamasını sağlar.
İletişim Becerilerinin Güçlendirilmesi: Kişinin ilişkilerinde daha açık, sağlıklı ve uyumlu bir iletişim kurmasını sağlamak için iletişim becerilerini güçlendirme çalışmaları yapılır. Terapist, danışanın doğru şekilde kendini ifade edebilmesi ve çevresiyle daha etkin bir iletişim kurabilmesi için farklı teknikler önerir.
Değerlendirme ve Takip: Terapinin sonlarına yaklaşıldığında, danışan ve terapist terapinin etkilerini değerlendirir. Bu aşamada kişinin ilişkilerindeki değişimler gözlemlenir ve danışana terapi sonrası süreçte nasıl başa çıkabileceği konusunda destek verilir.
Kişilerarası İlişkiler Psikoterapisi (KİPT) Ne Kadar Sürer?
KİPT, kısa süreli bir terapi yaklaşımı olup genellikle 12-16 seans arasında sürmektedir. Her bir seans genellikle haftalık olarak yapılır ve yaklaşık bir saat kadar sürer.
Bu terapi süresi boyunca terapist ve danışan, belirlenen hedefler doğrultusunda odaklı ve yoğun bir çalışma gerçekleştirir. Ancak bazı durumlarda, kişinin yaşadığı sorunların karmaşıklığına veya iyileşme hızına göre terapi süresi uzatılabilir.
KİPT, belirli bir sürede belirlenen hedeflere ulaşmaya odaklandığından, danışanların bu süre zarfında ilişkilerinde gözle görülür bir değişim yaşaması hedeflenir.