Yapay zeka, insan zihninin bilişsel işlevlerini taklit ederek düşünme, öğrenme, problem çözme gibi süreçleri gerçekleştirebilen teknolojik bir araçtır. Psikoloji ise, insan zihnini ve zihnin insan davranışını nasıl etkilediğini inceleyen bir bilim dalıdır. Bu iki disiplinin bir araya gelmesi, hem psikoloji bilimine katkı sağlamakta hem de yapay zekanın daha etkili hale gelmesini sağlamaktadır.
Yapay zeka, insanın öğrenme süreçlerini ve insan zihninin işleyişini anlama yönündeki araştırmaları ile birlikte yapay zeka ve psikoloji arasındaki ilişki derinleşmiştir. Zihinsel süreçler, nöronlar arasındaki etkileşimlerle açıklanmaktadır. Bilim insanları da bu süreci taklit ederek yapay zeka modellerini geliştirmeye başlamıştır. İnsanların öğrenme ve bilgi işleme süreçleri göz önünde bulundurulduğunda, yapay zeka da verilerden analiz çıkartarak öğrenme yeteneği geliştirilmiştir.
Psikolojide Yapay Zeka Kullanımı
Ruh sağlığında; erken teşhiş, tanı koyma, psikolojik destek, psikolojik terapi, eğitim, psikiyatrik ilaç geliştirme gibi süreçlerde yapay zeka uygulamaları kullanılmaktadır. Ancak bu süreçte veri güvenliği, etik ilkeleri gibi durumlar ele alındığında bazı avantajlar ve dezavantajlarla karşılaşılmıştır.
Yapay zeka uygulamaları, bireylerin bilişsel süreçlerini analiz ederek psikolojik bozuklukların belirtilerini erken tespit edebilmektedir. Ayrıca, bu tür uygulamalar erişim konusunda kolaylık sağlamaktadır. Bunun yanında ekonomik kısıtlamalar sebebiyle profesyonel yardım alamayan kişiler için de destek sunmaktadır. Bununla birlikte yapay zeka, eğitim konusunda klinik simülasyonlar ve destekleyecek vaka analizleri sunarak süreci kolaylaştırmaktadır. Yapay zeka, doğru tanı ve teşhis için bireylerin ses tonlarındaki veya yüz ifadelerini değerlendirerek ruhsal durumlar hakkında ipuçları verebilmektedir. Ayrıca, yapay zeka uygulamaları sayesinde kişinin günlük stres seviyeleri, fiziksel aktivite süreleri, uyku düzenleri takip edilebilmektedir. Bu, psikolojik sorunların ilerlemeden analiz edilmesine yardımcı olmaktadır.
En belirgin dezavantajlarından biri veri güvenliği ve gizliliği ile ilgilidir. Yapay zeka destekli uygulamalar, kullanıcıların verilerini topladığı için bu verilerin kullanım riski olabilmektedir. Ayrıca, yapay zekanın insan terapistlerin yerini alacağı ile ilgili konuşmalar son zamanlarda çok yapılmaktadır. Ancak, insan etkileşiminin önemi düşünüldüğünde yapay zeka sınırlı kalmaktadır. Bir insan terapistin, terapide gösterdiği empatik ve sıcaklık terapinin en önemli unsurlarındandır ve yapay zekada bu eksiktir. Örneğin, karmaşık duygusal ihtiyaçları olan kişi için yapay zekanın bu eksikliği farkedilir.
Psikoterapi ve Yapay Zeka
Yapay zeka uygulamalarının kullanımı, son zamanlarda giderek artan bir durumdur. Chatbotlar, sanal terapistler, geleneksel terapilere alternatif bir yaklaşım olarak vardır. Sanal terapi ortamı hem terapistleri desteklemekte hem de desteğe ihtiyacı olanlara bireylere doğrudan hizmet vermeyi amaçlamaktadır. Günün her saatinde erişebiliyor olunması, danışanları çeken bir durum olmuştur. Ayrıca, maliyetin daha düşük olması bu ihtiyacı karşılamaktadır. Ancak yapılan araştırmalar, bu tür uygulamaların insan bir terapistle işbirliği içerisinde kullanıldığında verimliliğini artırdığını göstermektedir. Ruh sağlığında, insan faktörünün önemi ve etik ilkelerin korunması her zaman ön planda olmalıdır. Yapay zeka, ruh sağlığı alanında destekleyici olabilir, ancak ruh sağlığı uzmanlarının yerini almak gibi bir durum mümkün değildir. Bu sebeple, yapay zeka uygulamalarının insan bir terapistle işbirliği içerisinde kullanmak hem terapi sürecini destekleyecek hem de kolaylaştıracaktır. Onu bir terapistin yerine koymaya çalışmak, süreci bir yerde tıkayacak ve beklentilerinizi bir noktada karşılamayacaktır. Terapinin en önemli süreçleri; empati, sezgi ve bağ kurmadır. Yapay zeka her ne kadar bu süreçleri taklit etse de sadece insana özgü olan bu süreçleri destekleyemeyecektir. Terapist ile danışan arasındaki empatik bağ ve insana özgü anlayış, karmaşık ruh sağlığı sorunlarının çözümünde vazgeçilmez bir rol oynamaktadır.
Müthiş Psikoloji “Sana İyi Gelir” yolculuğunda, mobil uygulamaya özel ilk seansında geçerli MUTHIS400 koduyla 400 TL indirim seni bekliyor!
